مقدمه :

امروزه تکنیک آر اف RF یا همان سیستمهای مبتنی بر رادیو فرکانسی، در عرصه ی رو به رشد فناوری های زیبائی و جوانسازی پوست ، تاثیر خود را بر بهبود کیفی ساختار پوست به وضوح نشان داده است. برای آشنایی با این تکنیک لیفت و جوانسازی پوست لازم است با مبانی علمی RF آشنا شویم.امروزه تکنیک های پیشرفته تری مانند تکنیک جوانسازی پوست با CRF نیز برمبنای امواج رادیوفرکانسی ساخته شده اند.

لزوم تشریح علمی و مکانیسم اثر امواج رادیو فرکانسی (RF) و بررسی توپولوژی های متنوع RF را بر ما لازم میدارد.

 امید است با این مقاله بتواند در ارتقاء دانش پزشکی و در نهایت افزایش کیفیت درمان و رضایتمندی بیماران موثر بوده و پاسخگوی سوالات پزشکان محترم باشد. 

تعریف امواج رادیوفرکانسی RF :

امواج رادیو فرکانسی(RF ) بخشی از گستره ی امواج الکترومغناطیسی هستند .با گسیل آنها بر بافت مورد نظر میتوان ضمن انتقال انرژی امواج رادیو فرکانسی (RF ) ، مولکول های بافت هدف را پلاریزه نمود.

پلاریزاسیون بافت:

در میدان الکترومغناطیسی بوجود آمده توسط امواج RF مولکول ها دارای قطبیت میشوند. با عبور فرکانس میدان عبوری از بافت هدف شروع به نوسان می کنند. این امر جنبش مولکولی را در بافت هدف ایجاد نموده و باعث افزایش متابولیسم سلولی میگردد. و در نهایت افزایش گردش خون موضعی در بافت هدف می شود. در شکل زیر پلاریزاسیون مولکولی به وضوح نشان داده شده است.

با انتقال انرژی امواج RF  و سپس بوجود آمدن گرما در بافت هدف شاهد مرحله ای خاص خواهیم بود. این مرحله اثر Hyperthermia یا Hyperthermy در بافت هدف را بوجود می آورد. این اثر به شکستن زنجیره چربی ها در ساختار بافت هدف منجر می گردد.

مکانیسم عمل امواج آر اف RF بر اساس چیدمان الکترود های قطب + و – شکل می گیرد .و بر این اساس انواع توپولوژی ذیل را در دستگاههای لیفت و جوانسازی پوست و یا درمان سلولیت  شاهد هستیم:

این توپولوژی با نام Uni-Polar RF هم در حوزه ی تجهیزات پزشکی پوست و زیبائی نامیده می شود. بیشترین عمق نفوذ امواج آر اف در بافت هدف تا ۲۰mm دارا می باشد.

بهمین جهت برای درمان سلولیت و چاقی های موضعی در نواحی گوناگون بدن بکار می رود. این تکنیک جزء مکانیسم های محبوب و موثر در این عرصه محسوب می گردد.
تصویر زیر مکانیسم اثر مونوپلار آر اف Monopolar RF را به وضوح نشان می دهد.

 توپولوژی بای پلار آراف با تغییر جایگاه و فاصله ی بین قطب ها در مکانیسم قبلی ایجاد می گردد.بای پلار RF دارای عمق نفوذی به مراتب پائین تر از ۲mm تا ۶mm در بافت هدف می باشد. بهمین جهت برای پروسه های جوانسازی پوست ، لیفت و Tighting پوست به کار می رود . تکنیک بای پلار با تریگر کردن ساختار کلاژنی در پوست هدف موجب شروع فرآیند های دیگری میشود. که از آن جمله میتوان به جوانسازی کلاژن ها و بازسازی ساختار گراف همبند کلاژنی اشاره نمود.

همانگونه که در تصویر فوق مکانیسم بای پلار آر اف به وضوح مشاهده می نمائید. در متد بای پلار آر اف Bipolar RF امواج عبوری از میدان الکترومغناطیسی بین دو قطب + و – روی پراب سیستم ،همانطور که در تصویر زیر نشان داده شده است . 

تفاوت مکانیسم اثر بای پلار و مونوپلار آراف :

بای پلار آر اف فقط می تواند با عبور از Epiderm  به حدود ۶mm از عمق بافت پوست وارد شود.و این یعنی ، عمق نفوذ آن فقط بخش هائی از ناحیه ی Dermis را شامل می گردد. در نتیجه هسته مرکزی میدان در ناحیه Epiderm قرار گرفته تا دمای این بخش به حدود ۴۸ درجه سانتیگراد برساند.  این دما عملا منجر به تریگر شدن کلاژن ها و تحریک به Rejuvenation یا جوانسازی ساختار کلاژنی میگردد . در نتیجه شاخص الاسیته پوست به کلی تغییر خواهد نمود. و شما شاهد نتایج این پروسه  جوانسازی که Lifting و Tighting پوست را شامل می شود ،خواهید بود. به همین جهت است که از Bipolar RF در جوانسازی و لیفت پوست استفاده می گردد.

تفاوت های بنیادین :

با نگاهی دقیق به توپولوژی Monopolar RF در می یابیم که

1. اولا خطوط میدان الکترومغناطیسی بصورت مستقیم گسترش یافته اند.
2. ثانیا با وجود سطح مقطع بزرگتر Plate شاهد شارش بیشتر میدان و در نتیجه افزایش چگالی انرژی وارد شده به بافت هدف می باشیم .
3. در نتیجه ی همه ی موارد قبل، گرمای داخلی ناشی از Hyperthermy امواج RF به نحوه چشمگیری گسترش می یابد.
4. این گسترش تا لایه ی Hypodermis به راحتی نفوذ می نماید.                                                                                                  

شکل زیر دقیقا این موضوع را به تصویر کشیده است.
همین مساله سبب می شود از Monopolar RF در درمان

• سلولیت 
• چاقی های موضعی 
• لیفت و جوانسازی پوست 

به صورت توامان استفاده شود.

مکانیسم اثر تری پلار آراف:

این متد از RF که دارای ۳ الکترود می باشد که در توپولوژی Tri-polar RF از جنس فلز ساخته می شوند.در حقیقت Tripolar RF دارای ۲ الکترود با قطبیت + و یک الکترود با قطبیت – می باشد. در این متد RF بر خلاف سایر انواع RF از سری الکترود گرم نمی شود. بلکه پس از قراردادن روی سطح پوست بیمار ، بیمار احساس می کند که از دورن بافت گرمائی شروع به تولید و گسترش می نماید. شکل زیر این مطالب را به وضوح نشان می دهد.

تاثیر درمانی تری پلار RF:

در این متد سری الکترودهای RF ، حتی زمانیکه شما در پوست خود احساس گرما می کنید ، سرد باقی میماند. چرا چنین مساله ای را مشاهده میکنیم؟ بیایید کمی دقیق تر به مکانیسم تاثیر این تکنیک نگاه کنیم .  امواج RF در این تکنیک به بافت هدف نفوذ می کنند . میدان الکترومغناطیسی از میان بافتی که بین دو الکترود Tripolar RF قرار می گیرد، عبور می نماید .پس از شارش میدان خواهیم دید که اثر hyperthermy باعث ایجاد friction heat درون بافت می شود .یعنی در شرایط ایزوله و در محیط عادی این الکترود ها در هوا نمی توانند بایکدیگر شارش میدانی را ایجاد کنند. و  در نتیجه شما شاهد هیچگونه spike در بین الکترود ها نمی باشید.

مکانیسم اثر مولتی پلار آراف:

دارای چند قطب مثبت و منفی هستند و منطقه وسیع تر و عمق نفوذ بیشتری را پوشش می دهند.این توپولوژی به نوعی انقلابی را در عرصه ی جوانسازی پوست پدید آورده است .چرا که بدون درد یا از کار افتادگی شما شاهد تاثیر آن خواهید بود.معمولا در این حوزه شما با Hexa-polar RF ها برخورد خواهید کرد که در نوع خود سریعترین و بی خطر ترین متد RF در سیستمهای رادیوفرکانسی در بازار خواهند بود.شما در تصویر زیر به راحتی به چیدمان الکترود های دارای قطبیت + یا – را مشاهده می نمایید.
این نوع دستگاه ها برای لیفتینگ پوست مناسب می باشند و در لیپولیز بافت چربی موثر نمی باشند.

تفاوت کاربردی توپولوژی های مختلف  RF:

معمولا مونوپلار آر اف فرکانس های بین ۰.۳MHz تا ۰.۵MHz را استفاده می نماید. تری پلار آراف (Tri-polar RF ) تا ۱MHz و برای مولتی پلار آر اف مثل quad -polar RF یا Hexa -polar RF تا رنج ۵MHz را مورد استفاده قرار می دهند.

و از آنجا که در امواج الکترومغناطیسی با افزایش فرکانس موج ، عمق نفوذ موج کاهش می یابد. بهمین جهت بیشترین کاربرد در مولتی پلار آر اف ها برای Facial Rejuvenation می باشد. و دلیل آن دارا بودن عمق کمتری از بافت نیازی به نفوذ امواج RF به عمق بالای ۶mm نخواهد بود.همانطور که در تصویر حرارتی زیر خواهید دید. با افزایش فرکانس آر اف میزان نفوذ امواج در بافت هدف کاهش قابل توجهی را داشته است.

با افزایش تعداد قطب ها آنچه در عمل اتفاق می افتد گسترش عرضی گرمای ایجاد شده در بافت هدف میباشد. اما در مونوپلار آراف شما شاهد افزایش طولی گرمای حاصل از عبور میدان الکترومغناطیسی در بافت هدف خواهید بود. بطور مثال شارش میدان را در دو نوع آر اف تری پلار Tripolar RF و آر اف هگزا پلار در تصویر زیر شاهد هستید.  به راحتی می توانید آنها را با هم مقایسه نمایید.

با نگاهی دقیق تر به انواع RF که تا کنون بحث شد دلایل عملکرد متفاوت آنها را متوجه می شویم. تفاوت در

• چیدمان الکترودهای دارای قطبیت 
• تعداد قطب های موثر در پروسه های مورد بررسی ،
• نحوه ی شارش میدان الکترومغناطیسی در بین این متد ها متفاوت شده

و در نهایت کاربرد های متفاوتی را از آنها شاهد هستید.