دانستنی های لیزر
لیزر کم توان :
لیزر کم توان ، روش درمانی می باشد که از تابش نور با شدت پایین در محدوده نور ۸۳۰-۵۴۰ نانومتر استفاده می گردد. به نظر می رسد اثرات درمانی این روش توسط واکنش های فتوشیمیایی که باعث تغییر نفوذ پذیری غشاء سلولی و به دنبال آن افزایش ساخته شدن MRNA و پرولیفراسیون سلولی می شود ، حاصل گردد. علت این اثرات ، مثل لیزر جراحی به دلیل حرارت نمی باشد. لیزر کم توان در پزشکی ، دندانپزشکی و دامپزشکی در موارد بیماری های مختلف و به طور عمده در مورد درمان زخم و کنترل درد به کار می رود. لیزر درمانی کم توان یکی از شیوه های درمانی است که تهاجمی نمی باشد. جهان پزشکی کنونی به این معالجات نیاز دارد و دلیلش پیشگیری از اثرات معالجات تهاجمی است. در این میان علم لیزر به دلیل خواص پرتوهای لیزر تاکنون بسیار خوب جلو رفته است. یکی از شاخه های لیزر، لیزر کم توان می باشد
فیزیولوژی سلولی لیزرهای کم توانبه دنبال تابش فوتون های لیزر به سلول ، پاسخ سلولی با فعال شدن فوتواکسپتورهای موجود در زنجیره تنفسی واقع در میتوکندری آغاز می شود و در اثر آن ردوکس سلولی تغییر حالت داده و همراه با تغییرات حالت غشاء سلولی با جابجایی کلسیم و تغییرات PH و فعال شدن CAMP و دوبلیکاسیون DNA منجر به ساخته شدن پروتئین می شود. به این ترتیب پاسخ های سلولی از سطح سلولی به سطح بافت و ارگان کشانده می شود و اثراتی مانند ضد التهاب ، ضد ادم و تورم ، بی دردی ، تکثیر سلولی ، نئوواسکولاریزاسیون و تسریع در ترمیم ، شیفت متابولیسم به سمت هوازی و متعادل کردن سیستم ایمنی حاصل می آید.
در کل پاسخ فیزیولوژیک بافت برای لیزر های کم توان شامل موارد زیر می باشد:
• تحریک بیولوژیک سیستم
• اثر بر روی سیستم ایمنی
• اثر ضد التهاب و ضد ادم
• اثر بر روی عروق و سیرکولاسیون
• اثر بر روی لنف
• اثر بر روی ترمیم زخم
• اثر ضد درد
• اثر بر روی اعصاب
به طور ساده می توان گفت که دو نوع لیزر وجود دارد: کم توان و پرتوان.
لیزرهای پرتوان بافت را می بُرند و گرما آزاد می کنند اما لیزرهای کم توان گرما آزاد نمی کنند و موجب تخریب بافت نمی شوند ، بلکه لیزرهای کم توان خاصیت ایجاد واکنش فتوشیمیایی دارند و موجب بهبود متابولیسم سلولی می شوند و از آنجایی که چگالی دانسیته آنها کمتر از ۰/۵ وات بر سانتی متر مربع است ، تحت این عنوان نامگذاری شده اند (به آنها لیزرهای سرد یا لیزرهای نرم یا soft هم گفته می شود). این لیزرها با بافت وارد واکنش شده و بدون ایجاد حرارت ، باعث تحریک یا مهار در سلول می شوند.
فواید لیزرهای کم توان
۱- تحریک سیستم بیولوژیک و بهبود متابولیسم سلولی در سلول های آسیب دیده
۲- اثر ضد التهاب و ضد ادم
۳- بهبود گردش خون و لنف
۴- اثر ضد درد
۵- تنظیم سیستم ایمنی
کاربرد لیزر کم توان در پزشکی
امروزه علاوه بر استفاده از اثرات ضد درد و ترمیمی آن ، در درمان بیماری های مختلف از جمله زخم های مقاوم به درمان مانند زخم های دیابتی ، زخم های عروقی ، زخم بستر و در فیزیوتراپی (درمان نروپاتی ها ، نورالژی ها ، بیماری های مفاصل و …) ، از اثرات بسیار مفید آن در درمان مشکلات پوستی استفاده فراوان می شود
عوارض جانبی و مشکلات لیزر درمانی :از دید بسیاری از مردم حتی در این زمان لیزر چیزی جدید و خطرناک می باشد چون نمی دانند که واقعا لیزر چیست و یا آنرا با اشعه رادیواکتیو اشتباه می گیرند.
استفاده از لیزرکم توان در صورتی که به شکل اصولی و با دوز مناسب صورت گیرد فاقد عارضه جانبی می باشد و هیچگونه خطری ندارد.